De hoeveelheid zee-ijs die dit jaar na de zomer is overgebleven, is de op een na kleinste hoeveelheid ooit, stelt het Amerikaanse National Snow and Ice Data Centre (NSIDC).In totaal dreef er toen 3,74 miljoen vierkante kilometer aan ijs in de poolzeeën, een verschil van ongeveer 350.000 vierkante kilometer met 2012, toen de laagste hoeveelheid zee-ijs ooit werd gemeten.
Ook de sneeuw die elk jaar het ijs van Groenland bedekt wordt in snel tempo minder en zo komt er steeds meer ijs bloot te liggen, waardoor de zon het kan verwarmen.
In de jaren voor 2000 verloor de ijskap al veel ijs, maar dit werd toen nog gecompenseerd door de sneeuw die er jaarlijks viel. Na 2000 ging het smelten zeven keer zo snel en wordt het verlies van zo'n 500 miljard ton per jaar niet meer gecompenseerd door voldoende sneeuw.
Nog nooit in 5500 jaar heeft er 's winters zo weinig ijs gelegen in de Beringzee, het noordelijk deel van de Stille Oceaan tussen Alaska en Rusland, als nu. Dat heeft bodemonderzoek op een eiland in deze zee aangetoond. Men kon via de aardlagen de geschiedenis van het klimaat zien tot 5500 jaar terug en constateerde nooit eerder zo'n snelle verandering.
Het ijs in het Noordpoolgebied en de Beringzee smelt in de zomer en groeit weer aan in de winter. Satellietbeelden, die sinds 1979 worden gemaakt, tonen aan dat het ijs op de Pool door de uitstoot van kooldioxide en de opwarming van de aarde snel minder wordt. Gedacht werd dat de ijslaag in de Beringzee vrij stabiel was, met uitzondering van een sterke reductie in 2018 en 2019.
Een geheel ijsvrije Beringzee zou een domino-effect van consequenties voor het ecosysteem kunnen betekenen.
De opwarming van de aarde heeft ertoe geleid dat tussen 1994 en 2017 zo'n 28 biljoen (28.000 miljard) ton ijs is gesmolten, stellen Britse onderzoekers, aldus The Guardian. De "ontstelde" onderzoekers zijn tot die conclusie gekomen na een analyse van satellietbeelden. Per centimeter zeestijging betekent dit dat ongeveer een miljoen mensen die nu in laaggelegen gebieden wonen, moeten verhuizen. De wetenschappers waarschuwen ook dat door het smelten van de grote hoeveelheden ijs, zonnestralen in mindere mate worden weerkaatst door het aardoppervlak, waardoor de aarde nog sneller zal opwarmen.
Ontdooien permafrost
De opwarming van het klimaat gaat in arctische gebieden twee keer zo snel als elders. Dat is zorgelijk, want door de opwarming kan de permanent bevroren ondergrond (permafrost) ontdooien. Hierdoor kan op grote schaal methaan vrijkomen, een broeikasgas dat 38 keer zo krachtig is als CO2. Het kan de bestaande opwarming enorm versnellen.
Het ontdooien van de permafrost leidt ook tot verzakkingen van huizen, wegen en oliepijpleidingen. Een olieramp in 2020 bij de arctische stad Norilsk, waarbij 20 duizend ton olie in rivieren terechtkwam, was mede te wijten aan ontdooide permafrost. In 2011 stortte een appartementencomplex in Yakutsk, de grootste stad van Sakha (Jakoetië), ineen door de instabiel geworden ondergrond.
Meer lezen
Bosbranden
Een bijkomend probleem van de opwarming zijn de bosbranden, die ook in Siberië steeds vaker voorkomen en in omvang toenemen. Vorig jaar ging daarbij volgens Greenpeace Rusland meer dan vier miljoen hectare bos verloren. De eerste bosbranden braken dit jaar al uit in het voorjaar. Normaal begint het bosbrandseizoen in Siberië pas in de loop van juli.
In het NoordHollands Dagblad vind je meer artikelen uit 2019/2020 over dit onderwerp:
IJsmassa Groenland smelt sneller dan gedacht
Expeditie onderzoekt snelle smelten gletsjer op Zuidpool
Groenland gaat smeltwater exporteren
IJsberen kunnen al voor het jaar 2100 uitsterven
Wetenschappers: 28 biljoen ton ijs gesmolten binnen 30 jaar
In 5500 jaar niet zo weinig ijs in Beringzee
Bijna recordhoeveelheid zee-ijs gesmolten dit jaar
In de Volkskrant:
Hittegolf in Siberië, met 38 graden, wekt zorgen over veranderend klimaat
"In het verleden hebben we weleens naar afzonderlijke gebieden zoals de Zuidpool en Groenland gekeken. Dit is echter de eerste keer dat iemand heeft gekeken naar de hoeveelheid ijs die van het totale aardoppervlak verdwijnt", aldus Shepherd. De afname van het ijs op het aardoppervlak komt overeen met het zwartste scenario van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering, voegde hij daaraan toe.
De klimaatverandering kan leiden tot snel uitsterven van ijsberen, aldus een maandag gepubliceerd onderzoek. De kans is groot dat het roofdier binnen de tijdspanne van een mensenleven nagenoeg is verdwenen.
In sommige regio's zitten de dieren al in een neerwaartse spiraal door onder meer het afnemende pakijs waardoor zij langere tijd aan land moeten doorbrengen en zo minder tijd hebben om op zeehonden te jagen. Dat melden wetenschappers in Nature Climate Change, een tijdschrift over onderzoek naar de effecten van klimaatverandering.
De carnivoor die leeft in het Noordpoolgebied arctisch gebied kan maandenlang vasten, vooral in de zomer wanneer het pakijs smelt. Maar met de opwarming van de aarde, die in het Noordpoolgebied twee keer zo snel gaat, duurt de periode zonder ijs steeds langer. Omdat ze niet in staat zijn een andere voedselbron te vinden die zo rijk is als de zeehonden in hun omgeving, wagen steeds meer hongerige beren zich al ver buiten hun territorium, in de buurt van bewoonde gebieden.
Vetreserves
Hun afnemende lichaamsgewicht ondermijnt de kansen om de arctische winters zonder voedsel te overleven, aldus de wetenschappers. Vooral jonge dieren hebben minder vetreserves en overleven dit soort gedwongen vastenperiodes niet.
"Als de uitstoot van broeikasgassen in hetzelfde tempo doorgaat als vandaag, zal de daling van de voortplanting en de overleving het voortbestaan van de populatie tegen 2100 in gevaar brengen", concluderen de onderzoekers.
Het Wereld Natuur Fonds (WWF) laat weten enorm geschrokken te zijn. "Het is even slikken omdat wat we al langer vreesden nu wetenschappelijk nog preciezer is onderbouwd. Er zullen in de toekomst een stuk minder ijsberen zijn dan nu. Maar het is nog niet te laat: als we de uitstoot nu stoppen dan blijft de schade nog enigszins beperkt en kunnen we naar schatting ruim 50 procent van het zee-ijsoppervlak behouden", aldus Gert Polet, ijsberenexpert van WWF-NL.
Groenland gaat smeltwater exporteren
Het zwaar door klimaatverandering getroffen Groenland gaat smeltwater exporteren. Het land is grotendeels bedekt door sneeuw en heeft daardoor veel last van de opwarming van de aarde. Veel sneeuw en ijs smelt, waardoor Groenland meer smeltwater heeft dan het zelf gebruikt.
"Wij hebben grote hoeveelheden van het zuiverste water en dat bieden wij nu aan", dat zegt minister Jess Svane (Energie) tegen de Duitse krant Der Tagesspiegel. De overheid heeft zestien licenties uitgeschreven om het smeltwater te winnen.
Het eiland heeft een eigen regering, maar is officieel onderdeel van het Koninkrijk Denemarken. Het heeft dezelfde status als de Faeröer Eilanden.
Voordelen
Groenland zit in een tweespalt. Tussen 2012 en 2017 is 239 miljard ton Groenlands ijs gesmolten. Het land wil daarom klimaatverandering tegengaan, maar het smelten van de sneeuw biedt ook economische kansen. In de grond in Groenland zitten veel waardevolle grondstoffen. Het smelten van het ijs biedt ook nieuwe routes voor de scheepvaart rond Groenland.
Svane ziet nog meer voordelen van het smeltende ijs. "Het zorgt er ook voor dat het watertekort op de wereld afneemt."
Expeditie onderzoekt snelle smelten gletsjer op Zuidpool
Een internationaal team van wetenschappers is aangekomen bij de Thwaites-gletsjer op Antarctica voor een onderzoek naar de reden dat die snel smelt. Ze moeten eerst met heet water door 600 meter ijs boren, voordat ze een robot-onderzeeër onder het ijs kunnen brengen.
De Thwaites-gletsjer, die zo groot is als de Amerikaanse staat Florida, is sinds de jaren tachtig van de vorig eeuw naar schatting 540 miljard ton ijs kwijtgeraakt. Het smeltingsproces krijgt steeds meer vaart. "Er zijn verschillende gletsjers op Antarctica waar iets vergelijkbaars gebeurt, maar over deze maken we ons de meeste zorgen", zei een woordvoerder van het team tegen de Britse krant The Guardian.
Het Brits-Amerikaanse team heeft er weken over gedaan om de afgelegen plek in het zuidpoolgebied te bereiken. Daar hebben de onderzoekers bij temperaturen van min 20 graden slechts een paar dagen om door het ijs te boren en de onderzeeër te gebruiken. Het moet allemaal snel gebeuren omdat het ijs weer dichtvriest.
Bijna recordhoeveelheid zee-ijs gesmolten dit jaar
De hoeveelheid zee-ijs die dit jaar na de zomer is overgebleven, is de op een na kleinste hoeveelheid ooit, stelt het Amerikaanse National Snow and Ice Data Centre (NSIDC). Dat punt werd een week geleden bereikt.
In totaal dreef er toen 3,74 miljoen vierkante kilometer aan ijs in de poolzeeën, een verschil van ongeveer 350.000 vierkante kilometer met 2012, toen de laagste hoeveelheid zee-ijs ooit werd gemeten.
"Dit vertelt ons dat de oceaan rond de Noordpool op weg is om ijsvrij te worden in seizoenen, en dit jaar is weer een nagel aan de doodskist", aldus NSIDC-directeur Mark Serreze tegen nieuwszender CNN. Volgens hem zijn er geen tekenen van herstel. Het smelten van zee-ijs is een grote bedreiging voor ecosystemen in de oceanen. Vele levensvormen, van plankton tot zeehonden en walvissen, zijn afhankelijk van zee-ijs.
Volgens Serreze is het smeltende zee-ijs het zoveelste gevolg van door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde. Daarbij verwijst hij ook naar de hittegolf in Siberië eerder dit jaar en de natuurbranden in het westen van de Verenigde Staten. "Het lijkt erop dat 2020 de geschiedenis in gaat als het jaar waarin het niet meer mogelijk was om klimaatverandering te ontkennen. Elke individuele gebeurtenis kan worden toegeschreven aan het weer, maar samen met de hittegolven, de branden, de orkanen en de tropische stormen, vertelt de natuur ons iets."
Laura Meller, die namens milieuorganisatie Greenpeace campagne voert voor het beschermen van de poolzeeën: "Het snelle verdwijnen van het zee-ijs is een ontnuchterende herinnering aan hoe snel onze planeet richting het afvoerputje gaat. Als de poolzee smelt, zal de oceaan meer hitte absorberen en zullen meer mensen worden blootgesteld aan de verwoestende gevolgen van klimaatverandering."